Η ιστορία του καφέ και της κλιματικής αλλαγής Η κλιματική αλλαγή έχει μπει για τα καλά στη ζωή μας, ενώ έχει ήδη επιπτώσεις στον καφέ, στον βιοπορισμό των παραγωγών καφέ και στη βιωσιμότητα της βιομηχανίας καφέ. Εάν δεν ενεργήσουμε σύντομα για να μειώσουμε τις εκπομπές άνθρακα και να περιορίσουμε την αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας, η κατάσταση πιθανότατα θα επιδεινωθεί ραγδαία. Δεν μπορούμε να προβλέψουμε το μέλλον του καφέ με λεπτομέρεια και βεβαιότητα, επειδή εμπλέκονται πολλοί παράγοντες, ακόμη και στα πιο αισιόδοξα κλιματικά σενάρια η παραγωγή καφέ θα έρθει αντιμέτωπη με πρωτόγνωρες προκλήσεις και οι στρατηγικές αντιμετώπισης τους είναι απαραίτητες. Δεν υπάρχει καθολική «αντιμετώπιση» – οι περισσότερες περιοχές θα διαφοροποιηθούν ως προς την στρατηγική που θα ασκήσουν, ώστε να περιορίσουν τη ζημιά που επίκειται να προκαλέσει η κλιματική αλλαγή.
Για να παραγάγετε τους καλύτερους κόκκους καφέ Arabica χρειάζεστε το σωστό μικροκλίμα – οι θερμοκρασίες, τα επίπεδα φωτός και τα μοτίβα βροχοπτώσεων πρέπει να είναι βέλτιστα. Αυτές οι συνθήκες συναντώνται σε μεγάλα υψόμετρα – ο καλύτερος καφές καλλιεργείται, χοντρικά, στα 1.000-2.000 m. Καθώς η παγκόσμια θερμοκρασία αυξάνεται, η κατάλληλη γη για καφέ θα βρίσκεται σε υψηλότερα, ψυχρότερα υψόμετρα και η διαθέσιμη χερσαία έκταση θα συρρικνώνεται. Κατά μέσο όρο, η παραγωγή καφέ θα χρειαστεί να μετακινηθεί αρκετές εκατοντάδες μέτρα ψηλότερα τα επόμενα 30 χρόνια. Το πόση γη θα χαθεί και πού, εξαρτάται από διάφορους παράγοντες. Η τοπική τοπογραφία θα είναι κρίσιμη: εάν ο καφές βρίσκεται ήδη στο ψηλότερο έδαφος, ο καφές δεν έχει πού να σκαρφαλώσει και η παραγωγή καφέ θα χαθεί τοπικά. Η τρέχουσα χρήση γης είναι επίσης σημαντική, δεδομένου ότι ο καφές ανταγωνίζεται τη γεωργία, τη δασοκομία και τα φυσικά καταφύγια, τα οποία θα αντιμετωπίσουν παρόμοια πρόκληση από την κλιματική αλλαγή. Ο τύπος του εδάφους, τα τοπικά καιρικά μοτίβα και οι κοινωνικοί και οικονομικοί παράγοντες διαμορφώνουν μια συγκλονιστική εικόνα. Σε ορισμένα μέρη του κόσμου πάνω από το 80% της γης που καταλαμβάνεται αυτή τη στιγμή από καφέ θα μπορούσε να χαθεί μέχρι το 2050. Στις περισσότερες περιοχές οι απώλειες θα είναι μικρότερες αλλά σημαντικές και μπορεί να υπάρξουν κέρδη σε πολύ λίγα σημεία. Η μεταφορά του καφέ σε υψηλότερα εδάφη είναι πιθανό να είναι μια μεγάλη πρόκληση, αλλά θα είναι απαραίτητη σε πολλές περιοχές. Η κλιματική αλλαγή δεν αφορά μόνο την αύξηση της θερμοκρασίας. Τα πρότυπα βροχοπτώσεων αλλάζουν – η ξηρασία γίνεται πιο συχνή σε πολλές τροπικές περιοχές και οι βροχοπτώσεις αυξάνονται σε άλλες, συχνά ως έντονες βροχοπτώσεις, καθώς ο θερμότερος αέρας μπορεί να συγκρατήσει περισσότερους υδρατμούς. Τα ακραία καιρικά φαινόμενα αυξάνονται ήδη σε συχνότητα και ένταση, τάσεις κοινές σχεδόν σε όλα τα κλιματικά μοντέλα. Ισχυροί άνεμοι, έντονες βροχοπτώσεις και περίοδοι ασυνήθιστα ζεστού ή κρύου καιρού είναι πιθανό να αυξηθούν σε πολλές περιοχές. Οι υψηλές θερμοκρασίες επιταχύνουν την ωρίμανση, παράγοντας κακής ποιότητας κόκκους καφέ.
Η έντονη βροχόπτωση, ιδιαίτερα όταν συνοδεύεται από δυνατό αέρα, αναστέλλει την ανθοφορία, καταστρέφει τα δέντρα, καταστρέφει τις καλλιέργειες και αυξάνει τη διάβρωση του εδάφους. Οι έντονες βροχοπτώσεις και η ξηρασία έχουν οδηγήσει σε μεγάλες οικονομικές απώλειες τα τελευταία χρόνια και τα κλιματικά μοντέλα προβλέπουν ότι και τα δύο θα αυξηθούν. Ωστόσο, υπάρχουν περισσότερα στην οικολογία του καφέ από τη θερμότητα, το φως και το νερό. Καθώς η θερμοκρασία αυξάνεται, τα παράσιτα, οι ασθένειες και οι επικονιαστές θα επηρεαστούν επίσης. Μια μελέτη στις περιοχές που καλλιεργούνται καφέ στην Αμερική, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο αριθμός των ειδών μελισσών που μπορούν να επικονιάσουν τον καφέ θα μειωθεί στις περισσότερες περιοχές. Αυτό είναι πιθανό να μειώσει την απόδοση και την ποιότητα των καλλιεργειών, καθώς η επικονίαση θα είναι λιγότερο σύγχρονη και λιγότερο πλήρης. Πάνω από το ένα τρίτο της περιοχής καλλιέργειας καφέ του Νέου Κόσμου μπορεί να δει σημαντική μείωση της καλλιέργειας καφέ καθώς μειώνονται τόσο η κατάλληλη έκταση όσο και οι επικονιαστές. Σε άλλες περιοχές, ο αυξημένος αριθμός ειδών μελισσών θα μπορούσε να βοηθήσει στον μετριασμό των επιπτώσεων της θερμοκρασίας, αλλά συνολικά το μέλλον φαίνεται δύσκολο για τους καλλιεργητές καφέ του Νέου Κόσμου. Σε γενικές γραμμές, παρόμοιες προκλήσεις αναμένονται και σε άλλα μέρη του κόσμου. Οι υψηλότερες θερμοκρασίες είναι πιθανό να κάνουν τον καφέ πιο ευαίσθητο σε παράσιτα και ασθένειες. Η Αμερική βίωσε πρόσφατα τη χειρότερη επίπτωση της νόσου της σκουριάς των φύλλων εδώ και 50 χρόνια και υπήρξαν μεγάλες επιδημίες μαρασμού του καφέ στην Αφρική. Αυτά δεν μπορούν να αποδοθούν ειδικά στην κλιματική αλλαγή, αλλά η κλιματική αλλαγή θα είναι αναμφίβολα ένας αυξανόμενος παράγοντας που θα συμβάλλει στο μέλλον. Τι μπορεί να γίνει για την καταπολέμηση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής; Πρώτα και κύρια πρέπει να ακούμε και να ενεργούμε για την επιστήμη και όχι τους ιδιοτελείς πολιτικούς και τους ηγέτες των μεγάλων επιχειρήσεων που καθυστερούν την κίνηση προς μια οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα. Ο καφές είναι μόνο ένα μέρος του μεγαλύτερου παγκόσμιου προβλήματος. Πιο συγκεκριμένα, όσον αφορά τον καφέ, η ανάπτυξη και η χρήση νέων καφεόδεντρων μπορεί να είναι κρίσιμης σημασίας, για παράδειγμα, αυτά που είναι ανθεκτικά στις ασθένειες και ανεκτικά στις υψηλές θερμοκρασίες και στην ξηρασία. Αυτό που δεν χρειαζόμαστε είναι περισσότερα χημικά των οποίων η παραγωγή και η χρήση συμβάλλουν στην κλιματική και οικολογική καταστροφή. Η καλλιέργεια περισσότερου καφέ κάτω από ιθαγενή σκιερά δέντρα είναι άβολη, γιατί μειώνει το θερμικό στρες και την απώλεια νερού και βοηθά στη συγκράτηση του εδάφους. Η απώλεια νερού και η διάβρωση του εδάφους αποτελούν ήδη μεγάλες ανησυχίες και η κλιματική αλλαγή θα τις επιδεινώσει. Η φύτευση δέντρων βελτιώνει και τα δύο, παρέχει τροφή και καταφύγιο για την άγρια ζωή και δεσμεύει άνθρακα. Ακόμη και χωρίς την κλιματική αλλαγή, το αποτέλεσμα της καλλιέργειας καφέ υπό σκιά είναι καλύτερος καφές, πιο βιώσιμη χρήση της γης, περισσότερη άγρια ζωή. Άλλες ενέργειες είναι συχνά απλές και προφανείς, η διατήρηση των αυτοφυών φυτών στα περιθώρια των καλλιεργειών που είναι ευεργετικά για τις μέλισσες και την άλλη άγρια ζωή, μειώνοντας ή εξαλείφοντας τη χρήση φυτοφαρμάκων και ζιζανιοκτόνων. Η ενίσχυση των πληθυσμών των μελισσών με φιλικές προς τις μέλισσες γεωργικές πρακτικές θα μπορούσε να αποδειχθεί ζωτικής σημασίας για την καταπολέμηση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, καθώς και καλύτερη για το περιβάλλον με άλλους τρόπους. Τι μπορούμε να κάνουμε ως άτομα; Μπορούμε να πληρώσουμε μια ρεαλιστική τιμή για τον καφέ που καλλιεργείται με βιώσιμο τρόπο, να εξετάσουμε τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο του τρόπου ζωής μας και να αλλάξουμε τον τρόπο που συμπεριφερόμαστε. Μπορούμε να ασκήσουμε πίεση σε όσους βρίσκονται στην εξουσία να δράσουν για την κλιματική αλλαγή. Το μέλλον ενός φλιτζανιού καλού καφέ είναι στενά συνδεδεμένο με την υγεία του πλανήτη και την ποιότητα της ζωής μας. Μέλισσες και καφεΐνη Σε ένα παλαιότερο ιστολόγιο είπα ότι ορισμένα φυτά παρέχουν λίγη καφεΐνη με το νέκταρ τους για να βελτιώσουν τη μνήμη των επισκεπτών μελισσών. Οι μέλισσες θυμούνται το χαρακτηριστικό άρωμα των λουλουδιών του φυτού και επιστρέφουν, κάνοντάς τες καλύτερους επικονιαστές.Κάπου εκεί υπάρχει ένα μάθημα… ** Αυτό το άρθρο είναι γραμμένο από έναν από τους κορυφαίους οικολόγους του Ηνωμένου Βασιλείου, τον John Altringham, από το Πανεπιστήμιο του Leeds. Η περιβαλλοντική ευθύνη είναι κάτι για το οποίο είμαστε πολύ παθιασμένοι εδώ στο Sofos Coffee Shop και αναγνωρίζουμε ολόψυχα πόσο ζωτικής σημασίας είναι για την παραγωγή καφέ υψηλής ποιότητας τόσο τώρα όσο και τα επόμενα χρόνια. Για να μάθετε περισσότερα, βεβαιωθείτε ότι ακολουθείτε τον John στο Twitter για να παραμένετε ενήμεροι με νέες έρευνες και πληροφορίες**
