Ο ΔΙΩΚΤΗΣ ΤΟΥ ΒΗΧΑ
Η λατινική του ονομασία είναι Tussilago farfara (βήχιο το σιτόφυγο) που σημαίνει, διώκτης του βήχα και το συναντούμε στη χώρα μας με τα ονόματα χαμολεύκι, χαμολεύκη, βηκιό, βήχανη, γλυκομάνα τουσιλάγκο. Ανήκει στην οικογένεια των Συνθέτων και το συναντούμε σε Ευρώπη και βόρειο Ασία.
Είναι ένα πολυετές φυτό που έχει χοντρό ρίζωμα από το οποίο βγαίνουν την άνοιξη τριχωτοί ανθικοί βλαστοί, λεπιοειδείς, με ένα κεφάλι με κίτρινα γλωσσοειδή ανθίδια, αρσενικά στο κέντρο και θηλυκά στις άκρες. Ο καρπός έχει την μορφή λευκού λοφίου και μοιάζει αμυδρά με ίχνος ποδιού γαιδάρου.
Ιστορικά στοιχεία
Βότανο γνωστό από την αρχαιότητα. Οι γιατροί από τότε το ονόμασαν βήχιο διότι είχε την ικανότητα να σταματάει τον βήχα. Γνώριζαν δηλαδή τις αποχρεμπτικές και καταπραϋντικές ιδιότητες του βοτάνου. Το θεωρούσαν ότι ανήκει στην ίδια κατηγορία όπως η μολόχα και η αλθαία.
Ο Ιπποκράτης χρησιμοποιούσε την ρίζα με γάλα και μέλι κατά των ελκώσεων των πνευμόνων. Με το αφέψημα του φυτού καθάριζε τα πυώδη τραύματα. Αυτό δεν ήταν βέβαια τυχαίο. Τα φύλλα του φυτού περιέχουν μεγάλη ποσότητα ψευδαργύρου, πράγμα που εξηγεί την δυνατότητα επούλωσης που έχουν. Ο Έλληνας γιατρός Διοσκουρίδης συνιστούσε την εισπνοή του καπνού του για τον βήχα και το άσθμα.
Ο Γαληνός και ο Πλίνιος (23-79 μ.Χ) συνιστούσαν το κάπνισμα των φύλλων και της ρίζας του φυτού πάνω σε κάρβουνα Πεύκου και την αναπνοή τους ως θεραπεία για τον βήχα. Ο Λινναίος όταν είχε βήχα, ανακάτωνε το τσιμπούκι του μαζί με τον καπνό και φύλλα χαμολεύκης. Ο Μπόιλ συνιστούσε τους υποκαπνισμούς με άνθη του φυτού, ψαθυρά (άνθη θείου) και ήλεκτρο (σκόνη κεχριμπαριού) σαν αποτελεσματικούς κατά της φυματίωσης.
Ακόμη και σήμερα τα τσιγάρα από βότανα περιέχουν Βήχιο.
Στην κινέζικη ιατρική χρησιμοποιούνται τα άνθη του φυτού, που ονομάζονται Kuan dong hua, για να βοηθήσουν σε περιπτώσεις χρόνιου βήχα με άφθονο φλέγμα και για να χαμηλώσουν το κι (ενέργεια) των πνευμόνων. Ο Άλμπρεχτ αναφέρει ότι στην Ιαπωνία θεωρούσαν το βότανο αποτελεσματικό φάρμακο κατά της φυματίωσης. Ο Φούλερ ισχυριζόταν ότι το αφέψημα του φυτού αρκεί για να θεραπεύσει την χοιραδική φυματίωση. Ο Μέγιερ αναφέρει τρεις περιπτώσεις φυματικών που θεραπεύτηκαν με τον τρόπο αυτό.
Στη λαϊκή ιατρική συνιστούσαν το κάπνισμα των φύλων κατά της οδονταλγίας. Ψημένα ή βρασμένα και κοπανισμένα τα φύλλα τα χρησιμοποιούσαν σαν τοπικά θεραπευτικά μέσα κατά των εξελκωμένων χοιράδων.
*Καλό είναι να αποφεύγεται σε εγκυμοσύνη ή θηλασμό. Θεωρείται ακατάλληλο σε παιδιά κάτω των 6 ετών.
ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΕΣ
ΑΦΕΨΗΜΑ: Τοποθετούμε το θεραπευτικό μέρος του φυτού (ρίζες, φλούδες , κοτσάνια, σπόροι) σε νερό και το αφήνουμε να βράσει σε σιγανή φωτιά. Έπειτα, στραγγίζουμε ανάλογα με το φυτό. Εκχύλισμα: Γίνεται όταν βράσουμε το υγρό που περιέχει τα φυτά τόσο πολύ ώστε να εξατμιστεί ένα μέρος του.
ΨΥΧΡΟ ΕΜΒΡΕΓΜΑ: Ρίχνουμε το φυτό μέσα σε κρύο νερό για αρκετό χρόνο, ώστε να διαλυθούν τα συστατικά του. Στραγγίζουμε το ζουμί και το χρησιμοποιούμε.
ΘΕΡΜΟ ΕΜΒΡΕΓΜΑ: Είναι ακριβώς το ίδιο με το ψυχρό με τη μοναδική διαφορά πως γίνεται σε χλιαρό νερό. Βάμμα: Παίρνουμε το φυτό και το ρίχνουμε σε οινόπνευμα, όπου παραμένει αρκετό χρόνο. Το υγρό που προκύπτει ονομάζεται βάμμα (αποκλειστικά για εξωτερική χρήση).
ΕΓΧΥΜΑ: Πρόκειται για την καταλληλότερη μέθοδο για να αντλήσουμε τις φαρμακευτικές ιδιότητες των ευαίσθητων μερών των φυτών, των λουλουδιών και των φύλλων τους. Γίνεται ρίχνοντας βραστό νερό, αφού το κατεβάσουμε από τη φωτιά. Σουρώνουμε το θεραπευτικό μέρος του φυτού για 10-20 λεπτά και το χρησιμοποιούμε.
ΣΙΡΟΠΙ: Τα σιρόπια συνδυάζουν την κατευναστική επίδραση του μελιού με τις φαρμακευτικές ιδιότητες των εγχυμάτων ή αφεψημάτων, καταλήγοντας σε επιπρόσθετα οφέλη ιδίως για την αντιμετώπιση του πονόλαιμου και του κρυολογήματος. Ανακατέψτε 500ml εγχύματος ή αφεψήματος με 500γρ μέλι. Αφού κρυώσει βάλτε σε σκούρο μπουκάλι και κλείστε το με φελλό ( επειδή γίνονται ζυμώσεις στα σιρόπια και στα μπουκάλια με βιδωτό πώμα μπορεί να εκραγούν. Ο φελλός είναι σημαντικός)
Αξιολογήσεις
Δεν υπάρχει καμία αξιολόγηση ακόμη.